ATLÉTICO MADRID vs MANCHESTER UNITED
Champions League, 1/8-delsfinale
Onsdag 23.02.2022 kl. 21.00
Estadio Metropolitano (Wanda Metropolitano)
Innbyrdes
Manchester United: 0
Uavgjort: 1
Atlético de Madrid: 1
Skader United
Eric Bailly og Edinson Cavani er usikre
Champions League, 1/8-delsfinale
Onsdag 23.02.2022 kl. 21.00
Estadio Metropolitano (Wanda Metropolitano)
Innbyrdes
Manchester United: 0
Uavgjort: 1
Atlético de Madrid: 1
Skader United
Eric Bailly og Edinson Cavani er usikre
Vi er klare for eit nytt europeisk eventyr og denne gongen er det Atlético de Madrid som forhåpentlegvis skal få unngjelde. United-maskineriet har for alvor fått opp dampen og stemninga i troppen bør vere på topp etter søndagens triumf i 'The Battle of Elland Road'. Atlético har vore gjennom ein tung periode og ligg for øyeblikket på ein skuffande 5.plass i Primera división. I år har Atlético framstått som langt mindre trygge defensivt i tillegg til at dei har verka å ha vore mindre tru mot sitt eige system. Forma deira i det siste har vore svak, men dei slo til med ein sterk 3-0-seier borte mot Osasuna i helga. United har berre møtt Atlético ved to høve tidlegare, i Cupvinnarcupen i 1991. Dei raude djevlane våre tapte ufortent 3-0 i Madrid og klarte berre 1-1 heime på Old Trafford. Dermed vart det ein tidleg exit for våre menn berre månader etter at vi vann den same cupen i Rotterdam. Manchester United har etterkvart begynt å gjere det betre mot spansk motstand (eg har med vilje fortrengt finalen i Europa League) og kva ville ha vore betre enn ein triumf mot Simeone i den relativt nye storstova Wanda Metropolitano, aust i den spanske hovudstaden? David Beckham hadde nok glist godt i skjegget...
Men først litt historie, som seg hør og bør.
Frå Athletic til Atlético
Sjølv om fotballen kom til Spania allereie seint på 1880-talet, var det i Baskarland at den nye sporten for alvor fekk fotfeste på slutten av århundret. Det var som vanleg britiske sjømenn og hamnearbeidarar som tok med seg fotballen på skipet og gjorde den populær i nye land. I 1898 såg Athletic Club dagens lys i den baskiske byen Bilbao og snart dukka andre klubbar opp som paddehattar både i Baskarland og fleire andre regionar av Spania.
Den første fotballturneringa i Spania var truleg Copa de la Coronación, ei uoffisiell vennskapsturnering som gjekk av stabelen i 1902. Som det framgår av namnet, vart denne cupen stelt i stand til ære for den vordande kongen, Alfonso XIII, som blei myndig og klar til å overta trona 17. mai dette året. Fire lag deltok: Madrid Foot-ball Club (seinare Real Madrid), Foot-ball Club Barcelona, New Foot-ball Club (blei oppløyst året etter) og ikkje minst Club Vizcaya. Club Vizcaya besto av spelarar frå Athletic Club og andre baskiske klubbar og desse feia all motstand av bana og vann turneringa etter tre strake sigrar og 16-4 i målforskjell.
Oppmuntra av suksessen bestemte baskiske studentar i Madrid seg for å grunnlegge si eiga grein av Athletic Club. Denne nye klubben, Athletic Club (Sucursal de Madrid) fungerte i starten som ei ungdomsavdeling av moderklubben og ikkje som ein eigen uavhengig klubb. Dette skapte snart problem for dei madrillenske baskarane, som ikkje fekk delta i den offisielle spanske cupturneringa p.g.a. statusen som ungdomsavdeling for ein allereie eksisterande klubb. I 1907 braut madridavdelinga med Athletic Club og registrerte seg som sjølvstendig klubb: Athletic Club de Madrid. .
I starten spela dei to søsterklubbane i dei same blå og kvite draktene, sterkt inspirerte av Blackburn Rovers sine drakter. På ein tur til England i 1911 for å kjøpe inn nye draktsett til begge laga, møtte innkjøpssjefen i den baskiske klubben på store problem. Alle Blackburn-draktene var utselde og det ville ta lang tid å skaffe nye. Den stakkars baskaren hadde ikkje noko val. Han måtte ha med seg drakter tilbake til heimlandet og det rimeleg kjapt. Løysinga vart dermed å kjøpe nokre sett med tilgjengelege drakter. Tilfeldigheitene ville ha det til at det på dette tidspunktet fanst mange Southampton-drakter på lager. Dermed blei det raude og kvite drakter både på begge Athletic-laga. For å skape ein skilnad, heldt madridklubben på dei blå "blackburnbuksene", mens bilbaolaget gjekk over til å spele med svarte shortsar, slik som Southampton. Draktskiftet gjekk ikkje ubemerka hen og madridklubben fekk snart kallenamnet 'Los Colchoneros' (madrassemakarane) fordi mønsteret og fargane på draktene likna mykje på madrassene på den tida.
I 1923 flytta laget til Estadio Metropolitanio, eit moderne idrettsanlegg i universitetskomplekset i Madrid, eit par kvartal frå Santiago Bernabeu. Trass i betre fasilitetar, gjorde Athletic Club de Madrid det dårleg på bana. Dei vann nokre regionale mesterskap, men rykte ned frå Primera división i 1929, året etter at seriespelet var innført i Spania.
Då seriespelet blei tatt oppatt etter den spanske borgarkrigen (1936-39), måtte Athletic slå seg saman med laget til det spanske flyvåpenet, Aviación Nacional, for å i det heile kunne stille lag. Athletic hadde mista åtte spelarar i krigen og sto på bar bakke. Eigentleg skulle ingen av desse to klubbane ha spela i toppdivisjonen, men sidan Real Oviedo sitt stadion hadde blitt bomba sønder og saman, fekk den nyskipa alliansen stille felles lag: Athletic Aviación de Madrid. Klubben imponerte kraftig og tok seriegull i begge dei to første forsøka.
I 1941 måtte laget imidlertid skifte namn. Den spanske diktatoren Francisco Franco, som den gode nasjonalisten han var, krevde at ingen spanske lag kunne bruke engelsk skrivemåte og Athletic vart dermed gjort om til Atlético. Som om ikkje det var nok, klaga det spanske flyvåpenet på at dei blei assosierte med eit skarve fotballag. I 1947 blei også Aviación droppa og klubben fekk sitt endelege namn: Club Atlético de Madrid..
Suksess og europacupspel
Utover på 50- og 60-talet befesta Atlético posisjonen sitt som eitt av dei tre beste laga i Spania, men dei kunne dessverre ikkje måle seg med den europeiske suksessen til dei heilkvite bråkete naboane. Dei flytta til det ikoniske Estadio Vicente Calderón i 1966 og blei verande der til 2017. Pancho P er ein nostalgikar og han hugsar svært godt denne majestetiske arenaen frå VM i 1982, med dei tre samanhengande tribunedelane og den svære austlege tribunen, som var separert frå dei andre tre. På ein måte minna den mykje om Old Trafford, der hovudmotorvegen (ikkje jernbanen) mot Portugal passerte under den eine tribunen... Som ung student blei Pancho bergtatt av å sjå Estadio Vicente Calderón også på nært hald, men no får det vere måte på å drøyme seg bort...Tilbake til 1970-talet. Atlético kom seg heilt til Europacupfinalen i 1974, der dei var eitt par minutt unna å vinne mot sjølvaste Bayern München. Like etterpå tilsette dei Luis Aragonés, som skulle bli éin av Spanias mest markante trenarar dei neste 30 åra, bl.a. ved å føre landslaget til EM-gull i 2008. 1970-talet vart ein liten gullalder for Atlético, men 80-talet skulle bli tøffare. Dei vann ikkje ein einaste ligatittel og fansen vart utolmodige. Inn kom Jesús Gil y Gil, mannen som var så korrupt at dei gav han namn to gongar.
Jesús Gil y Gil
Han var nok ikkje den mest berømte 'Jesusen' i historia, men eg vil påstå at han var den mest berykta. Han blei fødd i ein liten by nord for Madrid i 1933 i rimeleg trange kår. Men utstyrt med Spanias spissaste albogar og dårlegast utvikla samvit, kom han seg snart til toppen. Historia om Gil kunne, og burde, ha slutta allereie i 1969. Som direktør for familien sitt byggefirma, hadde han bygt opp eit stort imperium ved hjelp av tvilsomme kontaktar og businessmetodar. 15 juni i 1969 vart det arrangert eit overdådig selskap for matvaregiganten Spar på ein luksusresort i Segovia, eigd av Gil-imperiet. Rundt 150 gjestar samla seg i den nyoppussa avdelinga, der både businesstoppar og lokale politikarar venta på middagen. Plutseleg kollapsa taket og deisa nedover dei hjelpelause middagsgjestene, som blei knuste ihel. Berre VIP-gjestene blei sparte, fordi dei befann seg i avdeling heldt oppe av ekstra søyler. 58 menneske mista livet i denne tragedien og 147 blei skadde - mange av dei alvorleg. Det viste seg snart at Gil hadde tatt mange snarvegar for å få ferdigstilt luksusresorten i tide. Overlevande hadde blant anna sett at sementen fortsatt var våt og ikkje hadde sett seg mange stader. Tragedien i Segovia var blant dei største i landet etter borgarkrigen og Gil blei stilt til ansvar av sjølvaste general Franco, Spanias sterke fascistiske diktator. Gil blei dømt til fengsel "for all framtid", men blei etterkvart lauslatt etter litt over to år, på ordre frå Franco sjølv.
Jesús Gil var ingen fotballfan, men han såg på fotballen som eit framifrå middel til å oppnå meir makt og innflytelse. I 1987 opna det seg ei moglegheit då den legendariske Atletico-presidenten Vicente Calderón (ja, han som ga namn til stadionet) døydde. Som den opportunisten han var, posisjonerte Gil seg raskt. Han lanserte kandidaturet sitt og lova å hente inn Paulo Futre, den eminente portugisiske angriparen som blei nummer to i Ballon d'Or-kåringa seinare det året. I løpet av ei hektisk natt, flaug Gil først til Porto for å forhandle med Futre sin klubb. Då det var gjort, sette han seg på flyet og flaug til Milano for å hente stjernesigneringa si, sjølv om Porto var opptatt med å spele ei turnering. Gil fekk overtalt Futre til å bli med på flyet og seinare same natt dukka begge to opp på eit diskotek i Madrid, der Futre blei uoffisielt avduka. Atlético-fansen, sveltefora på suksess, gjekk mann av huse på å stemme på Jesus, klubbens nye frelsar.
Men ein mann med to namn rir ikkje på éin hest om gangen. Allereie i 1986 hadde Jesús Gil slått seg ned i ferieparadiset Marbella med håp om å ta over styringa av byen. Han var ikkje ein mann som la allverdens innsats i å skjule svina på skogen, så han kjøpte innflytelse åpenlyst og organiserte businessen sin etter modell frå den sicilianske mafiaen. i 1991 vann han kampen om å bli borgarmester i Marbella, etter éin av dei mest korrupte lokalvalskampanjane nokonsinne.
Som borgarmester i Marbella gjorde han alt for å promotere byen. Han laga sitt eige direktesendte TV-program, "Noches de tal y tal" (kan oversettast med "Kveldar med litt av kvart", der han sjølv figurerte i basebasseng med lett underhaldning og endå meir lettkledde damer. I ein episode inviterte han den britiske komikaren Benny Hill for å leikebokse, men etter eit litt for hardt slag, vart temperaturen høg.
Gil såg ikkje på rollene som president for Atlético og borgarmester i Marbella som to separate titlar. Heller ikkje økonomien vart heldt separat. Millionar av pesetas frå den solfylte spanske kysten fann vegen til kontora til på Vicente Calderón, og like fort forsvann dei ut til firma med lenker til Gil og kompanjongane hans. Det blei kjøpt ein del stjernespelarar, men ved fleire høve betalte Atlético store summar for middelmådige spelarar eller spelarar som klubben allereie hadde kontrakt med. Store agenthonorar og transfersummar blei overførte til meir eller mindre skalkeskjulbedrifter, i rein mafiastil.
Å nemne alle skurkestrekane til Jesús Gil y Gil ville fylle ei heil bok, så eg nøyer meg med nokre av dei mest kjende kontroversane. Ved eitt høve slo han ned presidenten til SD Compostela fordi denne herren hadde gjort narr av velgarane i Marbella. Han vart også utestengt av UEFA i 18 månader etter å ha kalla ein dommar for 'homse'. Han takka visstnok nei til Jürgen Klinsmann fordi han trudde tyskaren var homoseksuell. Den mest kjende insidenten kom nok likevel etter at Atlético hadde møtt Ajax, med fleire svarte spelarar på laget, i kvartfinalen av Champions League. Då han blei intervjua av pressa etter kampen sa Gil at det var som å spele mot Kongo. Det dukka svarte spelarar opp overalt. Det var akkurat som å sjå på ei churros-maskin... Ajax-sjef Louis van Gaal vart naturlegvis indignert og forferda og boykotta Gil til returmøtet. Gil prøvde seg på ei lite overtydande bortforklaring i etterkant, men skaden var allereie skjedd.
Dei siste åra til Jesús Gil y Gil vart prega av fiasko og pengeproblem, både i Atlético og i Marbella. I 2000 måtte Atlético ta den tunge vegen ned i Segunda división for første gong sidan den spanske borgarkrigen. Han mista også makta i Marbella og døydde av hjerneslag i 2004, 71 år gammal.
Diego Simeone
Om 70-talet var ein gullalder for Atlético de Madrid, har det siste tiåret vore det reine Eldorado. Under den karismatiske trenaren Diego Simeone har klubben tatt to ligagull i tillegg til å ha gjort seg bemerka i Champions League med to finaletap. Nøkkelorda under Simeone har vore streng defensiv organisering, raske overgangar og knallhard innsats/disiplin. Egil "Drillo" Olsen er naturlegvis ein fan... Som nemnt har Atlético trøbla så langt denne sesongen, men Simeone er ein ringrev. Eg ville ikkje ha vore oddssettar på denne kampen. Her kan alt skje!
glimrende bilde.
. Og ja, du har heilt rett i at vår kjære Big Norm pryda Vicente Calderón i VM i 1982. Det var tider
Tenkte i Don Corleone baner jeg og når jeg leste dette. Følte jeg så en mafia-film underveis her. Man skulle nesten håpet at slike figurer var ren fiction, men de finnes dessverre i virkeligheten.
